Nörolojik Rahatsızlıklarda Fizyoterapi

Nörolojik rahatsızlıklar, beyin, omurilik ve periferik sinir sistemini etkileyen hastalıklardır. Bu tür hastalıklar genellikle hareket, denge, koordinasyon, konuşma, yutma ve kas gücü gibi işlevlerde bozulmaya yol açar. Akut (ani gelişen) ya da kronik (süreğen) olabilir.

Yaygın nörolojik rahatsızlıklar şunlardır:

• İnme (felç, hemipleji)
• Multipl Skleroz (MS)
• Parkinson hastalığı
• Serebral Palsi (CP)
• Travmatik beyin hasarı
• Omurilik yaralanmaları (parapleji, tetrapleji)
• Periferik sinir yaralanmaları (sinir kesileri, sinir sıkışmaları)
• Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS)
• Guillain-Barré Sendromu

Fizyoterapistin Görevi ve Önemi

Nörolojik hastalıklar, bireyin bağımsız hareket etme yetisini ciddi şekilde etkileyebilir. Fizyoterapistler, bu bireylerin fonksiyonel becerilerini geri kazanmalarına, bağımsızlıklarını artırmalarına ve yaşam kalitelerini iyileştirmelerine yardımcı olan uzmanlardır. Fizyoterapistin Görevleri:

1. Detaylı Nörolojik Değerlendirme: Kas gücü, tonus (spastisite veya gevşeklik), denge, koordinasyon, postür, yürüme, propriosepsiyon gibi beceriler test edilir.
2. Fonksiyonel Egzersizler: Yatak içinde dönmeden oturmaya, oturmadan ayağa kalkmaya ve yürümeye kadar aşamalı olarak hareket eğitimi verilir.
3. Denge ve Koordinasyon Eğitimi: Düşme riskini azaltmak ve güvenli hareketi sağlamak için denge çalışmaları yapılır.
4. Kas Tonusu Düzenleme: Spastisiteyi azaltmak veya gevşek kaslara tonus kazandırmak için çeşitli manuel terapi ve pozisyonlama teknikleri uygulanır.
5. Yürüme Eğitimi: Paralel bar, yürüteç, baston gibi yardımcı cihazlarla hastanın yürüme fonksiyonu geri kazandırılmaya çalışılır.
6. Nöroplastisiteyi Destekleme: Beynin yeniden yapılanma kapasitesinden faydalanarak hareketin yeniden öğrenilmesini teşvik eden tekrarlı ve hedefe yönelik egzersizler planlanır.
7. Solunum ve Yutma Egzersizleri: Gerekli durumlarda (örneğin ALS, beyin felci) solunum kaslarını ve yutma becerilerini geliştirmeye yönelik teknikler uygulanır.
8. Hasta ve Aile Eğitimi: Günlük yaşamda bakım, pozisyonlama, transfer gibi konularda hasta yakınlarına rehberlik edilir.

Neden Önemlidir?

• Bağımsız yaşamı yeniden kazanmak
• Kas-iskelet sistemi komplikasyonlarını önlemek (kontraktür, yatak yarası, kemik erimesi)
• Yaşam kalitesini artırmak
• Hastalığın ilerleyişine bağlı olarak fonksiyon kaybını yavaşlatmak veya sınırlamak
• Sosyal hayata katılımı desteklemek

Nörolojik rahatsızlıklarda fizyoterapistler sadece egzersiz yaptıran kişiler değil, aynı zamanda hareketi yeniden kazandıran, beyin-sinir kas etkileşimini yeniden organize eden bir sağlık profesyonelidir. Her bireye özel programlarla sadece fiziksel değil, duygusal ve sosyal iyileşmeye de katkı sağlarlar. Bu nedenle nörolojik rehabilitasyonun temel taşı fizyoterapisttir.